Ο Τουρκος ηγετης του ελληνικου εμφυλιου πολέμου.
Ο Μιχρι Μπελι 91χρονος σημερα, μας μιλησε στην Αλεξανδρουπολη στο ξεφωτο του «Παπασωτηριου» για τις συγκλονιστικότερες στιγμές της ζωής του, που ηταν και απο τις πιο σημαντικες του ελληνικου αριστερου κινηματος. Οντας μελος της ΚΕ του ΚΚΤ απο το 1942 (του παρανομου και τοτε ΚΚΤ) βρεθηκε στα βουνα της Ροδοπης με ψευδώνυμο Κεμαλ να ηγειται ταγματος 400 Πομακων, οι οποίοι εθελοντικα καταταχθηκαν στον Δημοκρατικο Στρατό Ελλάδας. Η ηγεσια του τοτε κλιμακίου του ΔΣΕ στην Ροδόπη ειχε ελθει σε επαφη με τους εκπροσωπους των Πομακων και ζητησε ενίσχυση των γραμμών της απο νέους πολεμιστες. Η αποψη της βιαιης στρατολογησης δεν περασε και επικρατησε η αποψη οτι πρεπει να γινει προσπαθεια για εθελοντικη συμμετοχη. Οι 400 νεοι Πομακοι , κατα κανόνα ανυπαντροι (οι Πομακοι εχουν στενους δεσμους με την οικογένεια τους και δυσκολα την αποχωρίζονται) τεθηκαν υπο τας διαταγας του νεοφερτου εκει Μπιχρι Μπελι που με το ψευδώνυμο Κεμαλ ανελαβε την διοικηση αυτου του ταγματος. Δυστυχώς ομως η ηγεσια του ΔΣΕ εδοσε καποια στιγμή διαταγή το ταγμα αυτο να μεταφερθει στη Δραμα, οπου τα πραγματα ηταν πολύ δυσκολα γενικα για τους ανταρτες. Σαν αποτέλεσμα ειχε αυτη η ενεργεια να οδηγήσει σε αυτομοληση του μεγαλύτερου ογκου των ανταρτων-Πομακων και οι περισσοτεροι να σκοτωθούν σε ναρκοπεδια παρα τον Νεστο και αλλοι να πνιγουν στο ποτάμι. Οι περίπου 80 απ αυτους που σωθηκαν επεστρεψαν. Μια αγνωστη στους περισσοτερους πτυχη του β ανταρτικου που ουτε οι εγκυροτεροι ελληνες ιστορικοι αναφερουν. Το βιβλιο του Μπιχρι Μπελι
Gerilla Anilari (αναμνησεις ενος αντάρτη) δεν μεταφραστηκε στα ελληνικα (Αυτο προκειται να γινει στο εγγυς μελλον). Η εκδήλωση αυτη εγινε με πρωτοβουλια του Σαμι Καραμπουγιουκογλου μειονοτικου δημοσιογραφου που εργαζεται στην ΕΡΑ Κομοτηνης. Στην αφηγηση του Mihri Belli-που ακολουθησε την σχετικη εισηγηση του Μουσταφα Μουσταφα πρωην βουλευτη Ροδόπης του ΣΥΝ και του συμπολεμιστη του εκπαιδευτικου-ιστοριογραφου Γιωργου Γκαγκουλια, αναφερθηκε στην πρωτη επισκεψη του στην Ελλαδα το 1932-33, μαθητης τοτε, στα πλαισια της προσεγγισης Βενιζελου-Ατατουρκ, φιλοξενουμενοι του Δημου Αθηνας. «Στην τελετη που εγινε» λεει ο ιδιος «οταν τελειωσαν οι προσφωνησεις των δημαρχων, ο μεν δημαρχος της Ισταμπουλ φωναξε ζητω η Ελλαδα και ο δημαρχος Αθηνας ζητω η Τουρκια. Εγω δεν φωναξα ζητω η Ελλαδα γιατι τοτε ειμουν αρκετα εθνικιστης. Σε 10 μερες πριν φυγουμε σε αναλογη τελετη φωναξα πιο δυνατα απ ολους ζητω η Ελλαδα. Η φιλοξενια των Ελληνων και κυριως μικρασιατων, ηταν τετοια που γυρισαν τα συναισθηματα μου». Στην συνεχεια αναφερθηκε σε ιστοριες του βουνου, στη συγκροτηση του ταγματος των Πομακων και τη συμβιωση του με τον Λαμπρο, ενα «καραμανλη « οπως λεει ο ιδιος «που τα τουρκικα ηταν η μητρικη του γλώσσα» «Ηταν ενας πανεξυπνος ανθρωπος που καθοδηγουσε τους ανταρτες με μαεστρια και πειθώ» .Ο Belli τραυματιστηκε βαρια και μεταφερθηκε στην Βουλγαρια οπου και νοσηλευθηκε.
Ο Mihri Belli ειναι μεγαλη μορφη στο τουρκικο εργατικο κινημα και 100.000 sites αναφερονται σ αυτον. Ουτε ενα ομως ελληνικο! Θα επανελθω γι αυτην την συγκλονιστικη μορφη ειδικα οταν μεταφρασθει το βιβλιο του. Ο Φωτος Λαμπρινος, ελληνας σκηνοθετης κινηματογραφου, που παραβρεθηκε στην εκδηλωση, μας γνωστοποίησε οτι μολις ολοκληρωσε μια ταινια αφιερωμενη στον Belli, και μας περιεγραψε πως τραγουδησε ο τελευταιος τον υμνο του ΕΛΑΣ στα ελληνικα και στα τουρκικα χωρις να χασει ουτε μια λεξη , ουτε μια νοτα!
